महाराष्ट्र दिन

 महाराष्ट्र  दिन 

1 मे महाराष्ट्र  दिन 

    1 मे हा महाराष्ट्र राज्याचा स्थापना दिन. याच दिवशी 1960 साली तत्कालिन पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरु यांच्या हस्ते स्वतंत्र महाराष्ट्र राज्याची मुहूर्तमेढ रोवली गेली. पंडितजींनी  यशवंतराव चव्हाण यांच्या हाती महाराष्ट्राचा मंगलकलश दिला आणि नव्या महाराष्ट्राच्या नेतृत्वाची जबाबदारी सोपविली. तसा महाराष्ट्राचा ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, सामाजिक वारसा फार मोठा  आहे. राष्ट्रीय सभेच्या स्थापनेपासून देशाला स्वातंत्र्य मिळेपर्यंत आणि त्यानंतरही देशाच्या प्रत्येक विधायक उपक्रमात महाराष्ट्राने हिरीरीने सहभाग घेतला आहे. प्राचीन संस्कृतीचा वारसा सांभाळतानाच देशाच्या विकासातही योगदान दिले आहे. महाराष्ट्राचा धार्मिक सुधारणांचा, सामाजिक सुधारणांचा इतिहास प्रेरणादायी आहे. राज्याचे विविधांगी भावविश्व् थक्क करणारे आहे.

    स्वतंत्र भारतात मराठी भाषकांचे राज्य स्थापन करण्यासाठी संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ हा लढा उभारला गेला. या चळवळीमुळे १ मे इ. स. १९६० रोजी महाराष्ट्र राज्य अस्तित्वात आले. महाराष्ट्र राज्यात मराठी भाषा बोलणारे मुंबई, कोकण, देश, विदर्भ, मराठवाडा, खानदेश व अजूनही महाराष्ट्राबाहेरच असलेले डांग, बेळगाव, निपाणी, कारवार व बिदर हे भाग अभिप्रेत होते. साहित्यिक, सांस्कृतिक, वैचारिक, राजकीय या सर्व अंगानी ही चळवळ उभी राहिली.

 1 मे हा दिवस आंतरराष्ट्रीय कामगार दिन म्हणूनही ओळखला जातो.

        महाराष्ट्राने आतापर्यंत साहित्य, कला, शिक्षण, क्रीडा, संस्कृती, नाट्य, चित्रपट, संगीत, सहकार, कृषी, उद्योग, संगणक, विज्ञान अशा विविध क्षेत्रात उत्तुंग भरारी घेतली आहे. आपल्या पूर्वजांनी दिलेल्या योगदानाची जाणीव ठेवत वैभवशाली इतिहास जपत प्रगतीची नवनवी शिखरे पादाक्रांत करण्याचा निर्धारआपण करावयास हवा.

 महाराष्ट्र  दिना बद्दल बद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी खालील स्रोत महत्त्वपूर्ण आहेत. 

पुस्तकं 

1) सांस्कृतिक महाराष्ट्र भाग १

2) सांस्कृतिक महाराष्ट्र १९६० ते २०१० भाग-२

3) महाराष्ट्रातील स्वातंत्र्य लढे

4) संय़ुक्त महाराष्ट्राची माहीती

5) United Maharashtra

6) महाराष्ट्रातील दप्तरखाने

7) महाराष्ट्रातील पुरातत्त्व

8) MAHARASHTRA MAPS

लेख 

1) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ

2) 1 मे महाराष्ट्र दिनानिमित्त

3) 1 मे महाराष्ट्र दिन माहिती मराठी 

4) 'महाराष्ट्र दिन हा इतिहासात डुबक्या मारायचा अधिकृत दिवस झालाय

5) 1 मे - महाराष्ट्र दिन आणि जागतीक कामगार दिन - माहिती

6) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीतील लोकनेते अण्णाभाऊ साठे

7) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ: १०७ हुतात्मे झाल्यानंतर १ मे ला सरकारने संयुक्त महाराष्ट्र ची घोषणा केली

8) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीतील हुतात्मा

9) लक्षवेधी: महाराष्ट्र दिन व कामगार दिनाचे महत्व

10) एकमेव संयुक्त महाराष्ट्र

व्हिडिओ 

1) संयुक्त महाराष्ट्राची चळवळ

2) मुंबईसह संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलनातील 106 हुतात्मे

3) संयुक्त महाराष्ट्र समितीची स्थापना

4) संयुक्त महाराष्ट्र समितीची स्थापना पुढील भाग

5) हा' लढा लढलो नसतो तर हातची गेली असती मुंबई!

6) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ भाग-१

इतर संदर्भ स्रोत 

1) विकिपीडिया

2) विकासपीडिया

3) इतिहासाची पाने चाळताना 'महाराष्ट्र दिन'

4) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ

5) महाराष्ट्र दिन विशेष – संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलन

6) संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलन

7) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ

संशोधन

1) आजचा महाराष्ट्र 1960-2000 ( दूर शिक्षण केंद्र याचे नोट्स )

2) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळ भाग 2

William Shakespeare

 

William Shakespeare

विल्यम शेक्सपिअर

( 26 April 1564 – 23 April 1616 )

        विल्यम शेक्सपिअर हे इंग्रजी भाषेतला प्रसिद्ध कवी, नाटककार होते. . याने लिहिलेली नाटके व काव्ये इंग्लिश साहित्यात अजरामर आहेत. त्याचा प्रभाव हिंदी आणि मराठी साहित्यिकांवर असलेले आपल्याला पाहायला मिळतो.

        जगातील सर्व श्रेष्ठ लेखक, नाटककार म्हणून विल्यम शेक्सपिअर यांचे नाव घेतले जाते. त्यांना "फादर ऑफ ड्रामा" असेही म्हटले जाते. जगातील सर्व प्रमुख भाषांमध्ये शेक्सपिअर यांच्या नाटकांची भाषांतरे झाली आहेत. गेली चार शतके शेक्सपिअर यांच्या नाटकांचे असंख्य प्रयोग जगभर होत असतात.

    २३ एप्रिल हा दिवस जागतिक पुस्तक दिन म्हणून सुद्धा साजरा केला जातो. 

    विल्यम शेक्सपिअर यांच्या विषयी ऑनलाईन  पलब्ध माहिती आपण जाणून घेऊ यात.

( खालील पैकी कोणत्याही शिर्षकावर क्लीक केल्यास संपूर्ण माहिती मिळेल/ Click on any of the following headings )

Books/ पुस्तकं 

1) The works of William Shakespeare Vol I

2) Works Of William Shakespeare Vol II

3) Works Of William Shakespeare Vol III

4) Works Of William Shakespeare Vol IV

5) मैकबेथ (हिंदी )

6) अथेलो (हिंदी)

7) रोमियो और जूलिएट (हिंदी)

8) जूलियस सीजर (हिंदी)

9) जैसा आपको अच्छा लगे - AS YOU LIKE IT (हिंदी)

10) शेक्सपीयर के कथानक

11) शेक्सपिअर परिचय ग्रंथ ( महाराष्ट्र राज्य साहित्य संस्कृती मंडळ,मुंबई.)

12) Shakespeare's Hamlet

13) Best of William Shakespeare (97 books) - Goodreads

Articles / लेख 

1) शब्दसृष्टीतील खेळीया - दिव्य मराठी

2) शेक्सपिअर आणि महाराष्ट्र- लोकसत्ता

3) ‘हॅम्लेट’ भव्यतेची जेथ प्रचीती.. - लोकसत्ता

4) आंग्लमुनी विलियम शेक्सपिअर - रवींद्र गुर्जर

5) शेक्सपिअर आणि आधुनिक समीक्षा - महाराष्ट्र टाईम्स

YouTube Video/ व्हिडिओ 

1) Shakespeare Marathi Book Review

2) Biography of William Shakespeare, World's greatest dramatist and England's national poet

3) William Shakespeare: Legendary Wordsmith - Fast Facts | History

4) William Shakespeare in hindi

5) Hamlet by William Shakespeare

6) William Shakespeare: The Life and Times Of (FULL MOVIE)

Other Online Sources/ इतर संदर्भ स्रोत :

1) विल्यम शेक्सपियर कोण होते? Biography

2) विल्यम शेक्सपिअर मराठी विश्वकोश

3) विल्यम शेक्सपिअर मराठी विकिपीडिया

4) विलियम शेक्सपियर : कविता कोश

5) विल्यम शेक्सपिअर का जीवन परिचय

Research / संशोधन

1) The Complete Works of Shakespeare : Semantic Scholar

2) William Shakespeare | Comedies, Histories, & Tragedies

3) Shakespeare on Shodhganga : a reservoir of Indian theses @ INFLIBNET(Results 1-10 of 2294)

Reference: ( Online available through Google, archive.org, Shodhganga , Google Scholar, and other online sources). 

जागतिक वसुंधरा दिन

 

जागतिक वसुंधरा दिन

22 April 

        वसुंधरा दिन , पृथ्वी दिन म्हणून सुद्धा मनाला जातो. आपल्या एकुलत्या एका पृथ्वीचे संरक्षण करण्याच्या प्रत्येकाच्या जबाबदारीचे स्मरण करून देणे हेच जागतिक वसुंधरा दिनाचे मुख्य उदिद्ष्ट आहे.

    व    सुंधरा दिनाची संकल्पना अमेरिकेतील गेलार्ड नेल्सन यांनी मांडली. त्यांनी अमेरिकेतील २ कोटींपेक्षा जास्त लोकांमध्ये पर्यावरणाच्या समस्यांबाबत जागृती केली. प्रदूषण आणि वन्यजीवांचा –हास या मुद्यावर तेथील समाजाच्या सर्व थरांतील लोकांनी आवाज उठवला. हवा, पाणी, वने आणि वन्यजीव, निसर्ग यांच्या संरक्षणासाठी तेथे मोठा राजकीय दबाव निर्माण झाला अशा प्रकारे १९७० सालापासून हा ‘अर्थ डे’ जगभर साजरा केला जात आहे.

    पर्यावरणरक्षणाची शिकवण देण्याच्या हेतूने अमेरिकेचा सिनेटर गेलॉर्ड नेल्सन याने २२ एप्रिल, इ.स. १९७० रोजी पहिल्यांदा पृथ्वी दिनाचे आयोजन केले. पहिला पृथ्वी दिन अमेरिकेत पाळला गेला, तरीही त्या कार्यक्रमाचा राष्ट्रीय समन्वयक असलेला डेनिस हेस याने स्थापलेल्या संस्थेने इ.स. १९९० साली १४१ देशांमध्ये या दिवसाचे आयोजन करून पृथ्वी दिन आंतरराष्ट्रीय स्तरावर नेला. सध्या अर्थ डे नेटवर्क या  संस्थेच्या समन्वयाने १७५ देशांमधून हा दिवस साजरा केला जातो.

     इ.स. २००९ साली संयुक्त राष्ट्रांनी २२  एप्रिल हा दिवस आंतरराष्ट्रीय धरणीमाता दिन म्हणून पाळण्याची घोषणा केली.

    आपल्या सर्वांवर पृथ्वीचे अनंत असे रन आहे म्हणूनच   पृथ्वीसाठी जे जे चांगले करता येईल, ते ते सारे  करणे हे आपले कर्तव्य आहे.   प्रत्येक दिवस हा वसुंधरा दिनच असतो. आपल्या भवितव्याची अधिक चांगली बांधणी करण्यासाठी संपूर्ण वर्षभरच सर्वांनी पर्यावरण रक्षणासाठी वचनबद्ध राहिले पाहिजे.

    वसुंधरा दिनानिमित्त ऑनलाईन  पलब्ध माहिती आपण जाऊन घेऊ यात. 

Books/ पुस्तकं 

1) वनश्रीसृष्टी

2) वनश्रीसृष्टी, खंड दुसरा

3) The Earth Book: From the Beginning to the End of Our Planet, 250 Milestones in the History of Earth Science by Jim Bell

4) Earth Science by Rochelle Plott

5) भारतातील वन्य प्राणीजीवन

Articles / लेख 

1) वसुंधरेचे विश्वस्त व्हावे!

2) स्पर्धापरीक्षेच्या रिंगणात : घटक पर्यावरण – जागतिक पटावरील महत्त्वाच्या नोंदी

3) सुंदर वसुंधरा विनाशाच्या वाटेवर Maharshtra Times

4) वसुंधरा दिनाची ५० वर्षे Maharashtra Times

5)जागतिक वसुंधरा दिनाचे मुख्य उदिद्ष्ट

6) Earth Day 2020 | Earth Day

YouTube Video/ व्हिडिओ 

1) Earth Day 2020 : वसुंधरा दिवस म्हणजे काय? का आणि केव्हापासून साजरा केला जातो हा दिवस ?

2) WORLD EARTH DAY 22 APRIL-ENVIRONMENT & BIODIVERSITY

3) International EARTH Day | Restore Our Earth | World Earth Day 2021 - Importance of Earth Day

4) One Earth - Environmental Short Film

5) Nature Is Speaking – Julia Roberts is Mother Nature | Conservation Internation

Other Online Sources/ इतर संदर्भ स्रोत :

1) जागतिक वसुंधरा दिन- २२ एप्रिल

2) वसुंधरा दिन Wikipedia

3) वसुंधरा दिन...! Vikaspedia

4) Earth Day

5) THE FIRST EARTH DAY

6) जागतिक वसुंधरा दिनी गुगलचे विशेष डुडल

Research / संशोधन

Science Direct: 

1) Earth Day: 50 Years of Continuity and Change in Environmentalism

2) Earth Day '99

3) Accretion and differentiation of early planetary bodies as recorded in the composition of the silicate Earth

Google Scholar : 

1) The genius of earth day by Rome,Adam

2) Environmental Policy Since Earth Day I: What Have We Gained? by Freeman III , A. Myrick

3) Gas Masks, Pogo, and the Ecological Indian: Earth Day and the Visual Politics of American Environmentalism by Finis Dunaway