नामांतर लढा

 नामांतर लढा

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ नामविस्तार 

14 जानेवारी 

नामांतर लढा हा समता चळवळीच्या विजयाचा जसा लढा आहे. नामांतराचा लढा हा केवळ विद्यापीठाच्या नावाची पाटी  बदलणारा नव्हता, तर तो समता, स्वातंत्र्य, बंधूभाव पुढे नेणारा लढा होता. विद्यापीठाचं नामांतर हे केवळ आंदोलन नव्हतं, तर त्याला सामाजिक लढ्याचे स्वरुप आलं होतं.

मराठवाड्या सारख्या सामाजिक, धार्मिक, राजकीय आर्थिक ,शैक्षणिक अशा सर्वच आघाड्यावर मागास असलेल्या उपेक्षित प्रदेशात केवळ ज्ञान विज्ञान म्हणजेच शिक्षणातून केटी घडू शकते हे ओळखून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी उच्चशिक्षणाची ज्ञानगंगा सर्वप्रथम मराठवाड्यात मिलिंद महाविद्यालयाच्या रूपाने आणली. पुढे या प्रदेशासाठी स्वतंत्र "मराठवाडा विद्यापीठ" हि निर्माण झाले. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर या महामानवामुळे मराठवाड्यात ' शिक्षणक्रांती ' घडत असतांना व त्यांच्या पदस्पर्शाने पुनीत झालेल्या परिसरात विद्यापीठ असल्यामुळे मराठवाडा विद्यापीठास त्याचेच "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर विद्यापीठ" असे नामांतर करावे यासंबंधी विविध विदयार्थी  संघटनांनी मागणी ताठ आंदोलन केली . नामांतराच्या या आंदोलनात आपले " वसंतराव नाईक महाविद्यालय" नामांतर चळवळीचे केंद्र बनले होते.  नामांतराची लढाई ही प्रतीकात्मक सामाजिक समतेची लढाई होती. समाजसुधारकांच्या पुरोगामी महाराष्ट्रात डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचं नाव विद्यापीठाला देताना संघर्ष करावा लागला हे आजच्या  पिढीला माहिती असं गरजेचं आहे. 

नामांतर लढा  दिनानिमित्त ऑनलाईन  उपलब्ध  माहिती आपण जाणून घेऊ यात.

( खालील पैकी कोणत्याही शिर्षकावर क्लीक केल्यास संपूर्ण माहिती मिळेल/ Click on any of the following headings )

Books/ पुस्तकं 

1) एक ऐतिहासिक घटना: प्राचार्य राजारामजी राठोड

2)नामांतर चळवळ आणि भटके-विमुक्त : प्रा. मोतिराज राठोड

Articles / लेख 

1) वसंतराव नाईक महाविद्याल तर नामांतर चळवळीचे केंद्र बनले होते: प्राचार्य राजारामजी राठोड

2) नामांतराच्या वातावरण निर्मितीसाठी सार्यांनी प्रयत्न केले: जनार्धन वाघमारे

3) लढा नामांतराचा

4) खरी लढाई अजूनही सुरूच : Maharshtra Times

5) बातचीत डॉ. बाबा आढाव यांच्याशी

6) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ नामविस्तार दिन

7) Dr. Babasaheb Ambedkar Marathwada University: Remembering the martyrs on Namantar Diwas

YouTube Video/ व्हिडिओ 

1)मराठवाडा विद्यापीठ नामविस्ताराच्या लढ्याची गोष्ट

2) मराठवाडा नामांतर हा नावाचा वाद नसून अस्मितेचा प्रश्न होता

Other Online Sources/ इतर संदर्भ स्रोत :

1) नामांतर आंदोलन - विकिपीडिया

2) नामांतर शहीद स्मारक - विकिपीडिया

Research / संशोधन

1) मराठवाडा विद्यापीठ नामांतर चळवळ एक चिकित्सक अभ्यास1974-1994

Reference: ( Online available through Google, archive.org, Shodhganga , Google Scholar, and other online sources).